Aktualności
Sztuka w Auschwitz 1940-1945. Album z dziełami sztuki wytworzonymi przez więźniów Auschwitz
W ofercie księgarni internetowej Muzeum pojawił się 400-stronicowy album, zawierający wysokiej jakości reprodukcje 175 dzieł sztuki, głównie szkiców, rysunków i obrazów, wykonanych przez więźniów w czasie II wojny światowej w obozie koncentracyjnym Auschwitz.
To, że w Auschwitz powstały imponujące dzieła sztuki jest do dziś dla wielu ludzi trudne do pojęcia. Ilustrowane listy, idylliczne krajobrazy, sceny polowań, akty i żniwa, obrazy ilustrujące rozbudowę obozu i zakładów przemysłowych i przede wszystkim portrety – czy to w oleju czy rysowane ołówkiem lub malowane akwarelą – tworzone przez więźniów obozu, nawet po latach nie straciły swej siły.
Patrząc na nie trzeba jednak wziąć pod uwagę to, w jakich warunkach powstawały te często radosne lub romantyczne ale również wstrząsające obrazy obozowego życia. Były one rozpaczliwą próbą uratowania przez więźniów choćby małej cząstki ich godności.
Więźniowie wykonywali na zlecenie SS między innymi plakaty instruktażowe, makiety i obrazy przedstawiające plany rozbudowy obozu, wytwarzali rzemiosło artystyczne. Prace nielegalne to przede wszystkim dzieła przedstawiające sceny z życia obozu, mające często charakter relacji i oskarżającego dokumentu.
Wydany w Niemczech w polskiej i niemieckiej wersji album Sztuka w Auschwitz 1940-1945 jest jednocześnie katalogiem wystawy o tym samym tytule, która prezentowana była od maja 2005 r. do lutego 2006 r. kolejno w: Centrum Judaicum w Berlinie, w Muzeum Historii Kultury w Osnabrück i w Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi.
Po wyzwoleniu obozu
W obozie i na terenie przyobozowym znaleziono po oswobodzeniu tysiące przedmiotów należących do przywożonych na zagładę Żydów: walizki, niektóre z nazwiskami i adresami zamordowanych, żydowskie szaty modlitewne, protezy, okulary, buty, fotografie rodzinne, itp. Część tych rzeczy prezentowana jest w poobozowych blokach na terenie byłego Auschwitz I, gdzie znajduje się ogólna wystawa przedstawiająca historię obozu.
Przedmioty te, wraz z poniemieckimi dokumentami oraz pracami artystycznymi wykonanymi przez więźniów w obozie znajdują się pod opieką Działu Zbiorów. Oprócz ok. 2 tys. przedmiotów artystycznych, wykonanych przez więźniów w obozach koncentracyjnych, Dział opiekuje się też m.in.:
- - ponad 80 tys. butów;
- - około 3800 waliz, w tym 2100 z napisami;
- - ok. 12 tys. garnków;
- - ok. 40 kg okularów;
- - 460 sztuk protez;
- - 570 sztuk odzieży obozowej, tzw. pasiaków;
- - 260 sztuk odzieży cywilnej;
- - 260 sztuk tałesów;
- - 40 m3 stopionych przedmiotów metalowych z terenów magazynów rzeczy zagrabionych ofiarom masowej zagłady (tzw. Kanady) w Birkenau.
W Muzeum znajdują się też blisko dwie tony kobiecych włosów obciętych ofiarom nazistów.
