Aktualności
Nowa publikacja: Auschwitz i Holokaust na tle zbrodni ludobójstwa w XX w.
Nowa publikacja to pokłosie dwóch ogólnopolskich konferencji „Auschwitz i Holokaust na tle zbrodni ludobójstwa w XX w.”, których współorganizatorem w latach 2010-2011 było Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau. Celem konferencji było podjęcie dyskusji nad istotą i skutkami zbrodni ludobójstwa w świecie współczesnym oraz refleksja nad możliwościami edukacji w kontekście jej zapobiegania.
Alicja Bartuś i Piotr Trojański, którzy całość zredagowali, podkreślają we wstępie dychotomiczny charakter nowoczesności i jej wielkoskalowość jako konieczny, choć niewystarczający warunek realizacji mordu na niespotykaną wcześniej w dziejach ludzkości skalę: „Upowszechnienie mass mediów i pojawienie się globalnej opinii publicznej dało światu narzędzia mogące służyć upowszechnianiu szlachetnych idei — ale i szerzeniu nienawistnej propagandy. Postęp techniczny wyznaczył nowe ścieżki wiodące do powszechnego dobrobytu — ale i masowego zabijania.”
Siedemnaście tekstów obejmuje szerokie spektrum problematyki ludobójstwa w różnych kontekstach i uwarunkowaniach historycznych, których wspólnym mianownikiem jest Holokaust — skupiający w sobie w pełni wszystkie cechy i zjawiska składające się na pojęcie ludobójstwa.
Książka zaprasza do dyskusji nad istotą, przebiegiem oraz skutkami ludobójstwa, unaoczniając, że poznanie mechanizmu zbrodni wymaga podejścia wykraczającego poza ujęcie historyczne, które obejmie też m.in. kwestie społeczne, prawne, filozoficzne i kulturowe. To multidyscyplinarne podejście jest niezwykle istotnym elementem procesu poznawczego.
Publikacja pokazuje też, w jaki sposób świat próbuje wymierzać sprawiedliwość sprawcom zbrodni, podkreślając również znaczenie skutecznej edukacji, bez której jakiekolwiek próby zapobiegania kolejnym zbrodniom zostaną z góry skazane na porażkę.
Auschwitz a zbrodnie ludobójstwa XX wieku
Wydawcy: Fundacja na Rzecz MDSM i Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim 2012
17 x 24 cm, 280 s., okładka twarda
ISBN: 978-83-934748-0-6 (Fundacja na Rzecz MDSM), 978-83-7704-039-3 (PMA-B)
Spis treści:
I. LUDOBÓJSTWO — PROBLEMY TERMINOLOGICZNE
Marek Kornat: Rafał Lemkin i pojęcie ludobójstwa
Lech M. Nijakowski: Pojęcie ludobójstwa: definicje, propaganda i walki symboliczne
Sławomir Kapralski: Zagłada Romów i problem redefinicji ludobójstwa
Piotr Setkiewicz: Paradygmat Auschwitz jako historyczny kontekst zbrodni ludobójstwa w XX wieku
II. WOKÓŁ HOLOKAUSTU
Jacek Leociak: Nieświadomość Zagłady
Anna Kamińska: Dwa oblicza sprawiedliwości w Lévinasowskiej filozofii „po Auschwitz”
Yaron (Karol) Becker: Korczakowskie pojęcie sprawiedliwości w obliczu „sprawiedliwości w getcie”
Edyta Gawron: Proces Amona Goetha i pierwszy wyrok w sprawie zbrodni ludobójstwa
Leszek Gorycki: Relatywizacja odpowiedzialności za zbrodnie wojenne. Uwagi na marginesie procesu Heinricha Hamanna
III. LUDOBÓJSTWO PO AUSCHWITZ
Konstanty Gebert: Sprawiedliwość czy skuteczność? Dylematy międzynarodowych trybunałów karnych
Alicja Bartuś: Rządy Czerwonych Khmerów — zbrodnia, odpowiedzialność, sprawiedliwość
Grzegorz Siwor: Holokaust jako sposób myślenia i metoda opisu ludobójstwa w Rwandzie
Urszula Markowska-Manista: Dzieci — ofiary, świadkowie i sprawcy ludobójstw w krajach Afryki Subsaharyjskiej
IV. EDUKACJA NA RZECZ PRZECIWDZIAŁANIA ZBRODNIOM
Katarzyna Starecka: Obraz zbrodni przeciwko ludzkości z okresu wojny w Azji i na Pacyfiku w japońskiej edukacji szkolnej
Piotr Trojański: Edukacja o Holokauście w kontekście edukacji na rzecz przeciwdziałania zbrodniom przeciwko ludzkości
Jolanta Ambrosewicz-Jacobs: Czy jest szansa na spotkanie edukacji o Holokauście i edukacji o prawach człowieka?
Witold Stankowski: Kształtowanie pamięci o Zagładzie i proces rozliczenia zbrodni po II wojnie światowej na przykładzie Niemiec i Austrii
***
Organizatorami konferencji „Auschwitz i Holokaust na tle zbrodni ludobójstwa w XX w.” w latach 2010-2011 były: Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście w Państwowym Muzeum Auschwitz Birkenau i Fundacja na rzecz Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu przy współpracy z Akademią Oświęcimską, Instytutem Historii Uniwersytetu Pedagogicznego oraz Centrum Badań Holokaustu Uniwersytetu Jagiellońskiego.
