Aktualności
Konserwatorzy cały czas odkrywają nowe ślady historii Auschwitz
Dzięki prowadzonym na terenie Miejsca Pamięci pracom konserwatorskim cały czas odnajdowane są przedmioty – ślady ludzi i ich tragicznych historii w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i zagłady Auschwitz.
Na ostatnie znalezisko natrafiono podczas prac związanych z tworzeniem nowej wystawy austriackiej w bloku 17 na terenie byłego obozu Auschwitz I. W jednym z przewodów kominowych odkryto ok. 200 historycznych obiektów. To przede wszystkim fragmenty sztućców: łyżek, widelców i noży, a także fragmenty metalowego drutu, bliżej nieokreślone metalowe elementy konstrukcyjne oraz gwoździe. Noszą one ślady przepalenia i deformacji kształtu pod wpływem temperatury, są też pokryte warstwą sadzy.
– Przedmioty użytkowe najprawdopodobniej pochodziły z magazynów Kanady, gdzie więźniowie sortowali mienie zrabowane deportowanym na zagładę Żydom i nielegalnie przemycali różne obiekty do obozu. Sztućce o bardzo podobnych cechach charakterystycznych znajdują się już w Zbiorach Muzeum – powiedziała Elżbieta Cajzer, kierownik Zbiorów Muzeum Auschwitz.
– W mediach pojawiły się interpretacje, jakoby znaleziona skrytka miała związek np. z przygotowaniem ucieczki, czy działaniami ruchu oporu, są to jednak niemające żadnych podstaw spekulacje. Nie znaleźliśmy na nich żadnych śladów celowego dostosowywania do jakiejkolwiek innej funkcji, np. zaostrzeń, natomiast z wielu źródeł wiemy, że tego typu skrytki na przedmioty użytkowe były często przez więźniów wykorzystywane – podkreśliła Elżbieta Cajzer.
Podczas podobnych prac prowadzonych w bloku 14 znaleziono w kominie kilkanaście przedmiotów użytkowych, takich jak sztućce, buty, portfele. W bloku 27, także podczas prac wystawienniczych, odnaleziono pod podłogą naszywki więźniarskie. Zdarzały się również znaleziska pod podbiciem połaci dachowej.
W ostatnim czasie bardzo wiele przedmiotów odnajdowanych jest na terenie byłego obozu Auschwitz II-Birkenau, gdzie realizowane są zakrojone na bardzo szeroką skalę prace konserwatorskie w barakach murowanych na terenie odcinka BI finansowane przez Fundację Auschwitz-Birkenau.
– Są to obiekty bardzo zróżnicowane. Wśród znalezisk przeważają przedmioty zwyczajne, znane z codziennego życia: nożyczki, guziki, sztućce, buteleczki, grzebienie czy szczoteczki do zębów. Często zniszczone, noszące ślady intensywnego użytkowania. Odnajdywaliśmy także pojedyncze monety. Istotny jest kontekst ich odkrycia uzupełniający historyczną wiedzę na temat obozu i jego ofiar – relacjonowała Agnieszka Tanistra-Różanowska, kierująca Globalnym Planem Konserwacji.
Wśród znalezisk zdarzają się również przedmioty o bardziej indywidualnym charakterze, jak np. niewielki kunsztowny wisiorek w kształcie czterolistnej koniczynki wykonany ze stopu miedzi i ozdobiony zieloną emalią, lub kawałek przyniesionej z kuchni obozowej kości zwierzęcej, na której anonimowy artysta wyrzeźbił kształt krzyża, odkryte podczas prac konserwatorskich prowadzonych w baraku nr 26 na terenie odcinka BIb.
– Znaleziska są dla nas ważnym źródłem informacji chociażby na temat zachowań społecznych panujących wewnątrz obozu –powiedział Bogumił Pilarski, archeolog Globalnego Planu Konserwacji. –Tego rodzaju przedmioty potwierdzają również zgromadzone na przestrzeni lat relacje świadków zagłady oraz poszerzają wiedzę i wyobrażenia tego jak w istocie wyglądała obozowa egzystencja – dodał Bogumił Pilarski.
Wszystkie zabytki archeologiczne pozyskiwane w trakcie prac konserwatorskich są na bieżąco zabezpieczane przez zespół archeologów pracujących w projekcie. Po zakończeniu badań oraz wykonaniu opracowania wyników są one przekazywane do Zbiorów Muzeum.
Należy podkreślić, iż – zgodnie z zaleceniami Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej – wszystkie badania archeologiczne prowadzone na terenie Miejsca Pamięci prowadzone są jedynie na potrzeby przygotowania i wykonywania konserwacji oraz prac mających na celu zabezpieczenie obiektów Muzeum i są ściśle związane z ich zakresem.